De dichter dicht. De lezer opent.

Als literator 3.0 deel ik een nieuw gedicht altijd als eerste op online kanalen zoals mijn persoonlijke website, Paradijsvogelsmagazine.nl, Twitter en Facebook.

Nadat ik een gedicht heb vrijgelaten op het World Wild Web, dan gaat het diertje een eigen leven leiden. Ik vind het verrassend om te zien waar een gedicht uiteindelijk allemaal terecht kan komen. Zo stelde ik eerder voor mijn korte gedicht Storm de vraag: Waar is mijn gedicht?

Vandaag deed ik hetzelfde voor het volgende korte gedicht dat ik voor het eerst op Twitter publiceerde op 9 maart 2015:

Wolf in Groningen

Laat mij rennen en springen.
Laat mij jagen op de akkers.
Laat mij janken naar de maan.
Laat mij mijn gang maar gaan.

Ik ontdekte dat er van mijn gedicht twee radicaal verschillende interpretaties bestaan. 


Een wolf is een wolf

Tijdens de Algemene Beschouwingen van de Provinciale Staten van Groningen op 3 juli 2019 sprak Ankie Voerman, fractievoorzitter van Partij voor de Dieren, de volgende woorden:

Voorzitter, dan even een klein maar niet onbelangrijk zijweggetje. Het tirannieke deel van de mens dat beslist over het wel of niet in leven laten van dieren moeten we achter ons laten. De dieren moeten zichzelf beheren. Zij weten beter dan wie ook hoe men in balans komt. Een belangrijke speler kan de wolf worden. Ik las laatst een mooi gedichtje over de wolf in Groningen:

Laat mij rennen en springen

Laat mij jagen op de akkers

Laat mij janken naar de maan

Laat mij mijn gang maar gaan.

Op de Veluwe woont inmiddels een roedel. Zij eten alleen wild. Laat de wolf welkom zijn en blijven. Laat haar maar janken naar de maan!

In Ankie’s lezing van mijn gedicht is de wolf een wolf en niet iets anders.

Ook voor kunstenares Michaela Groeneveld gaat mijn gedicht letterlijk over een canis lupis. Op Instagram deelt zij namelijk mijn gedicht bij een ets van een wolf.


Een wolf is een mens

Experimentele filmer Stijn Anthonissen liet zich door mijn gedicht inspireren voor een korte film met als titel Wolf. Hij plaatste deze film op YouTube op 29 januari 2020:

Voor Stijn staat de wolf in mijn gedicht symbool voor een mens die snakt naar vrijheid. Dat is althans mijn interpretatie van zijn experimentele film.

Ook voor de samenstellers van de nieuwsbrief van Zwemgroep De Spetters is de wolf uit mijn gedicht een metafoor. In hun nieuwsbrief van mei/juni 2021 kan men namelijk lezen:

WOLF IN GRONINGEN
Laat mij rennen en springen.
Laat mij jagen op de akkers.
Laat mij janken naar de maan.
Laat mij mijn gang maar gaan.
Zo beschreven zijn we allemaal een beetje een wolf, niet dan? Ja toch!


De lezer bepaalt de betekenis

Wanneer ik een gedicht schrijf, dan heb ik zeker een eigen idee van waar een gedicht over gaat.

Echter ik kan en wil als dichter mijn bedoeling van een gedicht niet opdringen aan de lezer. Het is namelijk de lezer die betekenis geeft aan een gedicht. Een uitleggerige dichter (of docent ;)) zou dat proces alleen maar kunnen frusteren.

Dus of je in mijn gedicht nou een letterlijke of een figuurlijke wolf leest, moet je helemaal zelf weten. De ene interpretatie is niet beter dan de andere.

Disclaimer

Voor alle duidelijkheid wil ik hier wel benadrukken, dat niet alle interpretaties van een gedicht altijd even valide zijn.

Als iemand mij bijvoorbeeld zou vertellen, dat hij denkt dat mijn gedicht Wolf in Groningen gaat over grasmaaien, dan zal ik toch even verbaasd mijn wenkbrauwen optrekken.

En als Thierry Baudet een gedicht van mij verminkt tijdens een debat in de Tweede Kamer, zoals hij in 2018 deed met een gedicht van Menno Wigman, dan kan hij bezoek van mijn advocaat verwachten.

Conclusie

Dichter Jos van Hest zei jaren geleden tegen mij: De dichter dicht, de lezer opent.

Ik heb nu pas echt ervaren hoe waar deze woorden zijn.


Gerelateerd